Wynalazki, które ułatwiły rolnikom życie – rolnictwo, które rozwinęło się około 10 000 p.n.e. od zarania dziejów stanowiło jedno z najistotniejszych zajęć ludzkości. Pozwalało bowiem pozyskiwać pożywienie niezbędne do przetrwania. W czasach, gdy rozwinęły się pierwsze formy handlu, takie jak wymiana barterowa, wyprodukowane plony stanowiły bardzo cenne, pożądane dobra, które można było zamienić na inne produkty lub usługi.
Rolnictwo stanowiło niegdyś podstawę całej gospodarki i było jednym z podstawowych zajęć ludzkich – zastąpiło zbieractwo, którym wcześniej parali się nasi przodkowie, a co za tym idzie – pozwoliło im na prowadzenie osiadłego trybu życia. W procesie uprawie roli wraz z człowiekiem udział brały również zwierzęta gospodarcze, które człowiek oswoił i zaadaptował do tego celu. Wraz z upływem lat okazało się jednak, że o wiele bardziej opłacalne jest zastosowanie w tej dziedzinie maszyn rolniczych.
Urządzenia, które pomogły usprawnić rolnictwo
Rolnictwo towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów – nic więc dziwnego, że od samego początku szukał on sposobów na ułatwienie sobie tej pracy, która bez wątpienia stanowi przysłowiowy ciężki kawałek chleba.
Ślady pierwszych narzędzi wykorzystywanych w celu uprawy roślin pochodzą już z czasów neolitu. Były to zazwyczaj gliniane sierpy – wykorzystywano je powszechnie zwłaszcza na terenie Żyznego Półksiężyca, który uznaje się za kolebkę rolnictwa. Jego fundamentem była rzecz jasna uprawa zbóż, stanowiących wtedy podstawowy półprodukt spożywczy, wśród których prym wiodła pszenica .
Czy maszyna a narzędzie to to samo?
Choć dla osoby zajmującej się zawodowo rolnictwem pytanie takie może się wydać śmieszne, dla laika kwestia ta wcale nie jest już taka oczywista. Słowa maszyny rolnicze oraz narzędzia rolnicze bywają używane wymiennie – niesłusznie, w rzeczywistości są to bowiem dwie zupełnie różne grupy obiektów.
Narzędzia rolnicze to urządzenia najprostsze, najbardziej podstawowe, które powstały najwcześniej w dziejach rolnictwa. Mają one na celu przede wszystkim ułatwienie, usprawnienie procesu produkcji rolnej tak, by człowiek nie musiał wykonywać wszystkiego własnoręcznie (zwłaszcza, że niektórych procesów nie da się wykonać ręcznie). Ich cechą charakterystyczną jest brak napędzanych elementów roboczych i właśnie to odróżnia je od maszyn rolniczych. Tutaj elementy robocze – przykładowo brona – pozostają albo nieruchome, albo obracają się wokół własnej osi w wyniku oporu stawianego przez podłoże. Jako przykład tego typu narzędzi wymienić można choćby sierp, kosę czy nadal jeszcze powszechnie stosowaną (nie tylko w rolnictwie) motykę lub łopatę.
Nieco inaczej działają maszyny rolnicze, w których elementy robocze aktywnie działają, są bezpośrednio napędzane i to głównie one odpowiadają za cały proces roboczy. Urządzenia te zaczęły być stosowane nieco później. Niegdyś napędzano je ręcznie lub przy z pomocą zwierząt domowych. Wraz z rozwojem przemysłu siłę mięśni organizmów żywych zastąpiły maszyny parowe, zaś współcześnie w tym celu stosuje się powszechnie ciągniki rolnicze. Bardzo często używa się ich wraz ze wspomnianymi narzędziami rolniczymi – na przykład doczepia się do nich pługi.
Dlaczego maszyny rolnicze są tak popularne?
Współczesna produkcja rolna nie mogłaby prawdopodobnie istnieć, gdyby nie maszyny rolnicze. Dzięki nim możliwa jest bowiem automatyzacja rolnictwa, która wpływa zarówno na sprawność, czas, jak i zakres wykonywanych prac. Jakie pozytywne skutki ma to w praktyce?
Przede wszystkim dzięki sprawnemu wykonywaniu prac rolnych na szeroką skalę, w dodatku w krótkim czasie, możliwe jest maksymalne zwiększenie produkcji oraz wydajności produkującego gospodarstwa, a co za tym idzie – uzyskanie możliwie najwyższych zysków. Ponadto maszyny rolnicze sprawiają, że człowiek coraz mniej pracy musi wykonywać własnoręcznie. Oznacza to oszczędność czasu, sił, a ponadto sprawia, że proces produkcyjny staje się bardziej niezawodny – coraz mniej zależy bowiem od kondycji fizycznej człowieka, który w przeszłości musiał przecież wykonywać całą pracę sam.
Współcześnie zastosowanie maszyn nie jest już jedynie domeną dużych gospodarstw – urządzeniami takimi posługują się już powszechnie niemal wszyscy rolnicy, niezależnie od powierzchni uprawnej. Rezygnują z nich jedynie gospodarstwa agroturystyczne, które z tradycyjnych, nieadekwatnych już w dzisiejszych czasach metod chcą uczynić atrakcję dla turystów, zwłaszcza tych, którzy nigdy nie mieszkali na wsi.
Maszyna maszynie nierówna
Kategoria maszyn rolniczych nie jest grupą wewnętrznie jednorodną – mianem maszyny można bowiem określić zarówno glebogryzarkę, jak i młocarnię czy snopowiązałkę. Nie istnieją sztywne podziały, maszyny zazwyczaj kategoryzuje się ze względu na ich specjalizację, a więc cel, w jakim się je stosuje.
Najpopularniejszymi maszynami są zdecydowanie kombajny zbożowe oraz ciągniki. Można powiedzieć, że stanowią one podstawowe wyposażenie gospodarstwa rolnego, niezależnie od jego metrażu. Pozostałe maszyny zazwyczaj stosowane są właśnie w towarzystwie ciągników, do których są dopinane.
